In het dagelijks leven gebruiken wij woorden op verschillende manieren voor verscheidene doeleinden. We praten met anderen, geven spreekbeurten, schrijven opstellen en sturen berichten naar elkaar. Naast praten en schrijven vormen woorden ook een groot deel van de totstandkoming van onze gedachten. Dit betekent dat de wijze van ons woordgebruik een erg grote invloed uitoefent op onze percepties (denkbeelden) van de wereld, onze relaties en omgang met mensen om ons heen en zodoende op ons karakter.
Omdat men bijna nooit alle woorden zorgvuldig afweegt en overdenkt, is de kans groot dat we gebreken hebben in dit aspect van ons leven. Desondanks is het beslist de moeite waard om jezelf hierin te beoordelen en verder te ontwikkelen. De woorden die je wel of niet gebruikt hebben een directe invloed op wie je bent, en daarmee ook wie je in de toekomst zult worden. Uiteindelijk zijn het ook onze keuzes in woorden die ervoor zorgen hoe sterk en zelfverzekerd wij overkomen naar anderen toe. We dienen ons dienstbaar op te stellen voor de samenleving en altijd een beschermer van Dharm te zijn. Wanneer wij dusdanig leren spreken dat de samaadj (= samenleving) onze woorden ervaart als parels van wijsheid om naar te luisteren, dan zullen we beter in staat zijn deze doelen te bereiken en door middel van ons karakter anderen te inspireren hetzelfde werk te doen.
Laat je woorden als parels zijn, zeldzaam en waardevol.
De vorming en verfijning van een sterk karakter zijn van groot belang. Deze vorming en verfijning komen onder andere voort uit zelfreflectie. Dit houdt in dat je bijvoorbeeld nagaat:
- in hoeverre je een eigenschap al hebt ontwikkeld,
- hoe het versterken van een dergelijke eigenschap jou zal beïnvloeden,
- hoe je dit in de praktijk kunt brengen.
Probeer tijdens het lezen van dit artikel deze drie vragen voor jezelf te beantwoorden.
Voorbeeld 1: Vidur
In de tijd van de Mahabharat werd Vidur geboren als de zoon van Maharishi Vyaas en Parishrami. Hij was de broer van Dhritrashtra en Pandu, waarmee hij dus de kaka (= vaders broertje) van de Pandavs en Kauravs was. Een groot deel van zijn ontwikkeling werd meegegeven door Pitaamah Bhishma, door wie hij in zijn opvoeding werd geschoold in verschillende onderwerpen. Van de drie broers stond Dhritrashtra bekend om zijn kracht, Pandu om zijn vechtkunsten en Vidur om zijn intellect. Zodoende werd hij benoemd als koninklijke raadgever van de koning van Hastinapur.
De geschiedenis gedenkt Vidur om zijn eerlijkheid, intelligentie en diepgaande kennis. Naast het bezitten van een grote hoeveelheid kennis wist Vidur deze kennis ook op de juiste wijze toe te passen, waardoor hij wordt gerespecteerd als het voorbeeld van het hebben van dhi (= wijsheid). Hij werd gezien als een neutrale partij en redeneerde altijd in het belang van het goede. Daarnaast kan niemand ontkennen dat Vidur een volmaakt voorbeeld is van het bovenstaande citaat. Alle woorden die Vidur uitsprak waren diep doordacht en zorgvuldig uitgekozen, zodat hij zeker wist dat zijn spreken altijd waardevoller was dan de stilte die hij doorbrak. Hiermee vormt deze mahapurush een voorbeeld voor ons in het ontwikkelen van ons denken, spreken en adviseren op een wijze die in lijn is met Dharm.
Het zuiveren van onze woorden
Onze wijze van spreken kunnen we verbeteren of zuiveren door enkele ongunstige gewoonten te leren herkennen en vervolgens af te leren. Hieronder staat een aantal van dergelijke gewoonten opgesomd. Naast deze lijst kun je voor jezelf nadenken of je nog andere punten kunt bedenken die je zou willen afleren.
1. Roddelen
Roddelen is het slecht praten over iemand die niet aanwezig is bij het gesprek. Een persoon die zich bezighoudt met het aanhoren en doorvertellen van negatieve verhalen over anderen verliest tijd die hij of zij liever had kunnen steken in nobelere en waardevollere zaken. Een swayamsevak of sevika streeft naar het hebben van een onberispelijk karakter, maar roddelen is een slechte gewoonte die ons karakter ontsiert.
2. Oordelen
Oordelen is het vormen van een mening of conclusie over iets of iemand in termen van goed en slecht. Het is menselijk om te oordelen over zaken die we waarnemen. Als we in de winkel iets zien staan dan vormen we vrijwel direct een oordeel over of we het mooi vinden of niet. Desondanks is het vaak niet bevorderlijk om zo onbewust een oordeel te vellen, vooral als het gaat om meningen over anderen. We doen dit bijna altijd met te weinig informatie en blijven ons daarna eigenwijs vasthouden aan dat oordeel. Hierdoor stellen we ons niet open voor wie de ander in zijn of haar kern is.
We doen te weinig moeite om iemand te begrijpen en echt te leren kennen zoals hij of zij is, zonder dat we ons eigen (voor)oordeel hieraan vastplakken. Als we ons in plaats hiervan geïnteresseerd en belangstellend zouden opstellen naar de buitenwereld, dan sluiten we ons niet meer af voor wat we kunnen leren van onze omgeving. Deze zienswijze gaat gepaard met een open en ontvankelijke houding in onze manier van omgaan met anderen.
3. Negatief praten
Negatief zijn betekent dat je uitgaat van het slechte in alles. Wanneer iemand zo een denkwijze heeft dan herken je dit terug in zijn of haar woorden. Negatieve gedachten worden negatieve woorden en negatieve woorden worden weer omgezet in negatieve invloeden. Het maakt ons en de mensen met wie we praten minder gelukkig als we negatief zijn. Gelukkig is het zo dat we deze cirkel ook om kunnen draaien. Als we ervoor zorgen dat onze woorden geen negatieve elementen bevatten, dan zullen onze gedachten ook zuiver en positief worden. Dit heeft als direct gevolg dat we ons gelukkiger voelen en we door middel van onze woorden ook alleen geluk verspreiden naar mensen met wie wij in aanraking komen.
4. Klagen
Klagen is een vorm van negatief praten en zorgt ervoor dat zowel de verteller als de luisteraar in een negatieve spiraal belanden. Een sterk karakter kunnen we alleen ontwikkelen wanneer we stoppen met klagen over onze situatie en beginnen na te denken over hoe we het kunnen verbeteren. Vervolgens dienen we zelf aan de slag te gaan met deze verbeteringen.
5. Smoesjes gebruiken
Taalgebruik dat bestaat uit smoesjes en verzinsels duidt op een karakter dat geen verantwoordelijkheid neemt voor gemaakte keuzes. Als we positieve veranderingen teweeg willen brengen in de maatschappij is dit een eigenschap om af te leren en te vervangen door eerlijkheid in de erkenning van onze fouten. Alleen zo is het mogelijk om vooruitstrevend te zijn in alles wat we doen.
6. Overdrijven
Wanneer we gebeurtenissen of onderwerpen groter maken dan dat ze zijn, zijn we bezig met overdrijven. Het is soms aantrekkelijk om iets te overdrijven zodat er een beter en spannender verhaal is om te vertellen. Wanneer we op deze manier nadenken zijn we echter gehecht aan verkeerde doelstellingen in gesprekken en dienen we onze aandacht te verplaatsen naar de eerlijkheid en soberheid die horen bij een onberispelijk karakter. Een kleine overdrijving kan namelijk met grote snelheid vergroot worden en veranderen in een leugen. Je zult waarschijnlijk wel aanvoelen dat woorden die leugens bevatten niet vergeleken kunnen worden met woorden die net zoals parels zijn.
7. Meningen als feiten vertellen
Wanneer we iets wat wij vinden presenteren als de waarheid, dan zijn we bezig met het vertellen van meningen in de vorm van feiten. Dit is geen prettige houding om zelf naar te moeten luisteren, dus zal het ons ook weinig opleveren wanneer we zo een houding naar anderen toe aannemen. Ook dit is een vorm van oneerlijkheid, omdat we dan een subjectieve visie delen als een objectieve waarheid. Daarnaast sluit deze houding ons af om optimaal te kunnen leren van anderen. We beschouwen onze gelimiteerde en misschien onjuiste mening als de waarheid, waardoor we geen ruimte meer hebben om deze visie te verbeteren aan de hand van inzichten die anderen voor ons hebben.
Voorbeeld 2: Shri Raam
Shri Raam is de zevende incarnatie van Shri Vishnu Bhagwaan en werd geboren als oudste zoon van Maharaja Dasharath en Maharani Kaushalya. Bhagwaan verscheen in de vorm van Shri Raam om de wereld te bevrijden van de onmenselijke daden van Ravan. Het levensverschaal van Maryada Purushottam Shri Raam wordt beschreven in de Ramayan. Deze Dharmgranth is naast een beschrijving van de geschiedenis die plaatsvond ook een gids met richtlijnen om door middel van rechtvaardigheid en zuivere beslisvaardigheid Bhagwaan te bereiken. Het bestuderen van dit geschrift geeft ons onder andere inzicht in het ideale karakter van Shri Raam.
Naast een oneindig aantal voorbeeldige eigenschappen was Shri Raam ongetwijfeld een ideaal als het gaat om spreken in woorden die als parels zijn. Shri Raam sprak altijd eerlijk en gebruikte nooit harde woorden. Hij had geen hoogmoed vanwege zijn goedheid, maar sprak altijd uit zichzelf en op een vriendelijke wijze met anderen. Als iemand Hem meerdere keren onrecht aandeed en slechts één keer iets goeds deed, dan sprak Shri Raam alleen over dat goede punt en niet meer over de negatieve gebeurtenissen.
Ook als mensen kritiek hadden probeerde Hij te begrijpen waarom men teleurgesteld was en reageerde Shri Raam op zo een manier dat het misverstand opgeklaard werd. In gesprekken, overleggingen en vergaderingen luisterde Hij erg aandachtig naar de meningen en zienswijzen van anderen, voordat hij zijn eigen visie deelde. Deze kwaliteiten maakten Shri Raam erg geliefd bij een ieder. Alle mensen – van het volk tot Zijn ministers en legeraanvoerders – voelden zich hierdoor veilig om hun mening op een eerlijke manier te kunnen delen, zonder dat hierover geoordeeld werd.
Dit zijn essentiële kenmerken van een goede en betrouwbare leider die wij ook in onszelf kunnen ontwikkelen. Het afleren van de eerdergenoemde aspecten zal ervoor zorgen dat we minder snel onnodig spreken. Welke karaktertrekken zouden we in de plaats hiervan dan kunnen versterken? Een kern van eigenschappen die gunstig zijn om te gebruiken als uitgangspunt wordt hieronder uiteengezet. Deze vier pilaren kunnen we benutten om onze woorden een sterk fundament te geven en zodoende effectiever te kunnen werken voor Dharm.
Eerlijkheid: Wees eerlijk en oprecht in wat je zegt;
Authenticiteit: Wees authentiek; blijf bij jezelf;
Integriteit: Wees hetgeen dat je zegt, kom je woorden na;
Liefde: Wees goedgezind naar anderen toe; wens hen al het goede toe.
Deze vier ingrediënten vormen alleen gezamenlijk in de juiste verhoudingen het recept voor een invloedrijke spreekwijze. Absolute eerlijkheid kan bijvoorbeeld kwetsend zijn als deze eerlijkheid niet op een liefdevolle wijze wordt overgebracht. Parels zijn niet alleen zeldzaam en waardevol, maar ook mooi en elegant. Van het eerste gedeelte kunnen we leren door niet onnodig te spreken en altijd een sterke boodschap te hebben. Het tweede deel kunnen we toepassen door de wijze van overbrengen ook mooi en elegant te maken. Voorbeelden hiervan zijn een goede toonhoogte, intonatie, spreeksnelheid en volume.
Tot slot is het zo dat parels ook ontzettend sterk zijn. Als we al deze aspecten meenemen, dan kunnen we erin slagen om iedere boodschap op een bewuste manier te vormen. Wanneer we zo leren spreken kunnen we anderen verrijken en inspireren met onze kennis en kunde, waarmee we ons steentje bijdragen aan een sterkere en harmonieuzere samenleving.
